پوشش بانوان در ایران باستان چگونه بود؟ | از چادر و چاقچور تا جوراب ماهوت ناصری
تاریخ انتشار: ۱۲ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۲۳۸۷۷
همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: به گفته«مریم معانی» پژوهشگر، باستان‌شناس و استاد دانشگاه بانوان تهرانی تا قبل از حکومت ناصرالدین شاه لباس متحدالشکل و یکدست نداشتند.براساس نقوشی که در مهرها و حکاکی‌های سنگی از زنان در دوره ایلام کشف شده در فرهنگ ایران‌باستان، در لباس زنان سَر با سربند و سرپوشی از جنس حریر یا ابریشم پوشیده می‌شد و این نشانه بزرگی و وجهه بلندمرتبه اجتماعی آنها محسوب می‌شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
در نگاره‌های موجود از ملکه‌های عصرساسانی یا ایزدبانوان آن دوره، روی سرشان سربند یا سرپوشی از پارچه حریر قرار دارد که اغلب تا پشت کمر می‌آمد که روی آن حریر، تاج یا نیم‌تاج می‌گذاشتند. این نقوش به خانواده‌های حکام و متمولان یا طبقات ممتاز جامعه تعلق داشت، اما برای مردم عادی، به این شکل زینت نداشت. معانی درباره نحوه پوشش بانوان تهران قدیم می‌گوید: «در دوره‌های قبل از حکومت زندیه و قاجار، زنان زیاد در اجتماع و محافل ظاهر نمی‌شدند و پشت درهای بسته و در پستوها بودند، به همین خاطر پوشش زنان چندان تغییری نکرد و فقط بخش‌های دیگری به لباس آنها اضافه شد. لباس زنان تهران از زمان زندیه تا قاجاریه تقریبا یکسان بود و شامل بخش های مختلفی می شد. جنس مورد استفاده در پیراهن زنان آن دوره ململ سفید بود. «آرخالق» قسمت دیگری از لباس‌های سنتی مردان و زنان ایرانی و به معنای «پشت‌انداز» بود. آرخالق‌ها ممکن بود تا روی کمر یا حتی تا بلندتر هم باشد و برای پوشاندن بالاتنه، کاربرد داشت و زیرجامه‌ای که تا پشت قدم‌هایشان را می‌گرفت و ماکسی بود. همچنین در زمستان هم پوششی به نام «گنجه‌ای» برای حفظ سرما، روی دیگر لباس‌ها می‌پوشیدند. البته بعد از حمله اعراب به ایران و سقوط پادشاهی ساسانی، حجاب دستخوش تغییراتی شد و از این زمان به بعد، برای پوشاندن مو، از چارقد، روبنده سفید و چادر مشکلی استفاده می‌شد.»
سرپوش زنان از چهار قد توری به صورت چهارگوش دوخته می شد که آن را به صورت مثلث تا کرده و روی سر می انداختند. زاویه قائم سرپوش باید در پشت سر قرار می گرفت و دو گوشه آن روی سینه را می پوشاند و از قسمت وسط که به زیر گلو می‌رسد آن را به وسیله سنجاق یا گره زدن محکم می‌کردند. معانی می‌گوید: «در دوره قاجار زنان برای پوشش تمام چهره از روبندی به رنگ سفید استفاده می‌کردند که گاهی این پوشش آن قدر بلند بود که علاوه بر چهره تا بالای زانو را می‌پوشاند. زنان دامن پرچینی به نام شلیته به تن داشتند و با گذشت زمان دامن‌شلواری‌هایی به نام تنبان هم به لباس بانوان اضافه شد. تنبان تفاوت زیادی با شلیته نداشت و فقط دوختش کمی متفاوت بود. تا قبل از به سلطنت نشستن ناصرالدین شاه، این نوع پوشش در بین پایتخت نشینان رواج داشت و با روی کار آمدن ناصرالدین شاه به دلیل سفرهای که به فرنگ می‌رفت، پوشیدن جوراب بلند هم به لباس زنان اضافه شد. در این دوره زنان که تاکنون «چاقچور»( شلوار بلند با مچ پای چین‌دار ) می پوشیدند، به جای آن جوراب ماهوت به تن کردند. در آن دوره اگر زنان می‌خواستند از خانه بیرون بیایند حتماً چادر، چاقچور و روبنده را استفاده می‌کردند.»
بیشتر کفش یا پاپوش‌های زنانه تا قبل از دوره قاجار «ساقری» و «نعلین» نام داشت. نوک کفش ساقری بلند و برگشته به داخل بود. معانی در ادامه به نوع کفش‌های بانوان در این دوران اشاره می‌کند و می‌گوید: «در دوره قاجار علاوه بر ساقری و نعلین، کفش‌های فرنگی با پارچه‌های نرم و بندک دار هم به گزینه انتخابی بانوان اضافه شد. در زمینه «کفش» زنان ایرانی و تحول و تغییر آن در عهد فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه یکی از سیاحان اروپایی اشاره کرده است: «قبل از معمول شدن کفش‌های اروپایی در ایران، کفش زنان همان «نعلین» و «چموش» و «کفش‌های راحتی نوک برگشته» و «مسافری» به رنگهای قرمز و آبی بود ولی سپس در تهران چند مغازه‌دار زرتشتی و ارمنی شروع به تجارت اروپایی کردند که از جمله واردات آنها، کفش‌های چرمی سیاه و براق کوچکی به نام «قونداره» بود که زنان اعیان و شیک آنها را می‌پوشیدند. اندازه و سایز این کفش‌ها با خط نشان داده می‌شد و برای تعیین اندازه از کوچک به بزرگ از ۳خط تا ۷خط استفاده می‌کردند. مثلاً ما می‌گوییم سایز ۳۷ تا ۴۷، اما در آن دوره کوچک‌ترین سایزشان ۳ خط بود و بزرگترین سایز پایشان هفت خط.»
کد خبر 769835 برچسب‌ها هویت شهری همشهری محله تهران لباس و پوشاکمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: هویت شهری همشهری محله تهران لباس و پوشاک ناصرالدین شاه اضافه شد آن دوره کفش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۲۳۸۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
باشگاه پرسپولیس: رفتار زشت تماشاگران سپاهان نسبت به زنان پرسپولیسی را پیگیری می‌کنیم
پرسپولیسی‌ها نسبت به طرح شکایت علیه هواداران سپاهان اقدام خواهند کرد
باشگاه پرسپولیس با انتشار اطلاعیه‌ای، اعلام کرد نسبت به طرح شکایت علیه رفتار شرم‌آور و زشت تماشاگران سپاهان به دلیل اهانت به هواداران زن، اقدام خواهد کرد.
در این اطلاعیه، آمده است:
باشگاه پرسپولیس در حمایت از بانوان هوادار و شرافت و اخلاق در فوتبال، از طرق قانونی نسبت به رفتارها و شعارهای شرم آور هواداران سپاهان علیه بانوان حاضر در ورزشگاه، طرح شکایت خواهد کرد تا ارکان انضباطی و اخلاقی فوتبال به موضوع رسیدگی کنند. گفتنی است؛ متاسفانه در جریان مسابقه پرسپولیس و سپاهان از هفته بیست و پنجم رقابت‌های لیگ برتر خلیج فارس، به ویژه در بین دو نیمه، رفتارها و توهین‌های بسیار زشتی از سوی تماشاگران منتسب به رقیب سر زد که باور کردنی نبود.
این مساله به حدی بود که ماموران ناچار از تغییر جایگاه استقرار تماشاگران بانوان پرسپولیس شدند.
دیدار پرسپولیس مقابل سپاهان در چهارچوب رقابت‌های هفته بیست و پنجم لیگ برتر با نتیجه ۰-۰ به پایان رسید.
از دست ندهید ????????????????????????
تونی کروس: پاس گلم جلوی بایرن خیلی خاص نبود شاهکار کارلتو؛ بازهم شکست‌ناپذیری مقابل بایرن بزرگترین بازیکنان ناکام تاریخ لیگ قهرمانان یحیی شکایت کند 5 میلیارد تومان جریمه می‌گیرد
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود